به گزارش سینماپرس، آیین بدرقه و تشییع پیکر زنده‌یاد احمد پژمان موسیقیدان و آهنگساز فقید امروز (جمعه، چهارم مهرماه) با حضور فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت، نیکنام حسینی‌پور مشاور وزیر و رییس رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانه‌ای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بابک رضایی مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اسحاق شکری مدیرعامل انجمن موسیقی ایران، محمد اله‌یاری مدیرعامل بنیاد رودکی، محمدعلی مرآتی، مجید انتظامی، محمدرضا درویشی، داود گنجه‌ای، شریف لطفی، علی‌اکبر شکارچی، کیهان کلهر، حسین علیزاده، علی بوستان، شهرام صارمی، رضا مهدوی، شروین مهاجر، هوشنگ، ارسلان، پشنگ و اردشیر کامکار، حسین علیشاپور، فاضل جمشیدی، جمعی از هنرمندان و شاگردان این آهنگساز فقید با اجرای سجاد محمدیان در پهنه فرهنگی هنری رودکی، مقابل تالار وحدت برگزار شد.

پیش از اجرای رسمی این آیین، قطعاتی از آثار زنده‌یاد پژمان و سخنان او درباره ویژگی‌های موسیقی پخش شد.

احمد پژمان هفتم شهریورماه بعد از یک دوره بیماری در ۹۰ سالگی در لس‌آنجلس آمریکا دار فانی را وداع گفت. بنابر تصمیم خانواده‌ زنده‌یاد پژمان، پیکر این هنرمند قرار بود در آمریکا به خاک سپرده شود که با همکاری خانواده‌ استاد پژمان و جمعی از هنرمندان برای خاکسپاری در ایران، بامداد سوم مهر از واشنگتن به تهران بازگردانده شد.

این روند طولانی با پیگیری و تلاش هنردوستان، هنرمندان، شاگردان و خانواده مرحوم استاد احمد پژمان و همت مردم هنردوست شهر لار و شورای اسلامی این شهر و هماهنگی‌های دفتر امور موسیقی و انجمن موسیقی ایران و دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی ایران در واشنگتن به انجام رسید.

در این برنامه، پیکر استاد برای آخرین دیدار و همراهی و بدرود، در کنار جمع هنرمندان موسیقی، خانواده و دوستان و دوستداران وی قرار گرفت و قطعه‌ای از ساخته‌های زنده‌یاد پژمان توسط یک ارکستر اجرا شد.

پیکر استاد پس از تشییع از مقابل تالار وحدت، برای خاکسپاری به شهر لار زادگاه این استاد فقید منتقل می‌شود و شنبه (پنجم مهرماه) ساعت ۱۵:۳۰ در قطعه هنرمندان و نام‌آوران دارالرحمه لار به خاک سپرده می‌شود. همچنین مراسم بزرگداشت زنده‌یاد پژمان پنجم مهر ساعت ۲۰ در تالار وحدت لار برگزار می‌شود.

پرواز را به خاطر بسپار

هوشنگ کامکار آهنگساز پیشکسوت و از دوستان زنده‌یاد احمد پژمان در این آیین با گرامیداشت یاد این هنرمند فقید و قدردانی از برگزارکنندگان این مراسم شعری از فروغ فرخزاد را با این مضمون خواند: دلم گرفته‌ است/ به ایوان می‌روم و انگشتانم را/ بر پوست کشیده‌ شب می‌کشم/چراغ‌های رابطه تاریک‌اند/ کسی مرا به آفتاب/ معرّفی نخواهد کرد/ کسی مرا به میهمانیِ گنجشک‌ها نخواهد برد/ پرواز را به‌ خاطر بسپار/پرنده مُردنی است.

وی گفت: کارهایی که پژمان انجام داده و آثاری که ساخته است، ویژگی‌های خاصی داشت که تا ابد در خاطر هنرمندان و علاقه‌مندان موسیقی باقی خواهد ماند، مرگ او همچون پرواز جاودانه‌ای است و او همیشه زنده است.

کامکار با اشاره به آشنایی خود با استاد پژمان افزود: زمانی که در سنندج زندگی می‌کردم، آثار و فعالیت‌های او را دنبال می‌کردم و وقتی به تهران آمدم، پژمان در دانشکده هنرهای زیبا استادم بود و بسیار از او آموختم و چندین سال باهم زندگی می‌کردیم، از فعالیت و ساخت آثار پژمان که ناشی از خلاقیت و شناخت او از موسیقی کلاسیک بود، شگفت‌زده می‌شدم.

این آهنگساز بیان کرد: استاد پژمان در عین حال که دانش بالایی در حوزه موسیقی داشت، بسیار متواضع بود حتی بسیاری از کارگران اطراف محل زندگی‌اش از درگذشت او ناراحت شدند. چندی پیش مراسم بزرگداشتی برای این هنرمند در آمریکا برگزار شد که بسیار قابل توجه بود.

وی اظهارداشت: می‌دانم هنرمندان ساکن ایران، از مرگ پژمان ناراحت هستند، وقتی این خبر را شنیدم، چند روزی در بیمارستان بستری شدم و بعد از بهبودی اثری به نام «باد تندی باید...» را به یاد پژمان ساختم که منتشر شد. کارهای خوب یا بد انسان پس از مرگش در دنیا خواهد ماند و اگر کار خوبی انجام داده باشد پروازش جاودانه خواهد بود، همان طور که نام و یاد پژمان تا ابد جاودانه است و شایسته است که قبل از مرگ هنرمندان به یاد آنان باشیم.

محمدرضا درویشی موسیقیدان، آهنگساز و پژوهشگر موسیقی نواحی نیز در این آیین با گرامیداشت یاد استاد پژمان گفت: حدود پنجاه سال گذشته که من سال اول دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بودم، آقای هوشنگ کامکار دانشجوی سال چهارم این دانشکده بود.

درویشی افزود: ما درسی با مرحوم داریوش صفوت به نام «آشنایی با موسیقی ایرانی» داشتیم. در آن زمان مرحوم صفوت گفت «طراوت برون می‌نماید از سر درون»؛ در عرصه هنر طراوات برون چه هست؟ به نظرم آثار هنری ناب، اعم از موسیقی، شعر و ادبیات و آن سر درون هم باطن هنرمند است که اگر نباشد آثار ارزمند و خلاق هنری بیرون نمی‌آید و مرحوم احمد پژمان دربرگیرنده چنین ویژگی‌های ارزشمندی بود.

آشنایی بهمن فرمان‌آرا با احمد پژمان

همچنین در این آیین بهمن فرمان‌آرا نویسنده و کارگردان پیشکسوت با بیان خاطراتی از آشنایی خود با زنده‌یاد پژمان اظهارداشت: آشنایی ما با احمد در فیلم «شازده احتجاب» آغاز شد، در جریان برنامه‌ای یکی از آثار او را شنیدم و پسندیدم و از او درخواست کردم که موسیقی این فیلم را بسازد، هر چند که در ابتدا او نپذیرفت و گفت که تاکنون موسیقی فیلم نساخته است اما در پایان پذیرفت.

وی گفت: در جریان ساخت موسیقی فیلم «شازده احتجاب»، به پژمان گفتم که چه نوع موسیقی مدنظرم است و به او گفتم که چه سازهایی را نمی‌خواهم، فیلم مربوط به دوره قاجار بود و باید ویژگی‌های خاصی در ساخت موسیقی آن مورد توجه قرار می‌گرفت. علی رهبری از دوستان پژمان هم پذیرفت که رهبری ارکستر را به عهده بگیرد در نهایت موسیقی فیلم ساخته شد و همکاری خوبی با پژمان داشتم.

فرمان‌آرا افزود: چند ماه گذشته طی سفری به لس‌آنجلس با پژمان ملاقات کردم، هنرچند شرایط جسمانی مناسبی نداشت اما بازهم او را هنرمند توانمندی دیدم و موقع خداحافظی به من گفت باز هم بیا اما شرایط دیدار دوباره او را نداشتم و خودم را نمی بخشم که نتوانستم دوباره احمد را ببینم. پژمان انسان مهربان و متواضعی بود و یکی از افتخارات زندگیم دوستی با پژمان است.

احمد پژمان علاقه بسیاری به ایران داشت

شریف لطفی آهنگساز، رهبر ارکستر و مدرس موسیقی نیز در این آیین اظهارداشت: آشنایی من با احمد پژمان به پنجاه سال گذشته بازمی‌گردد. من افتخار رفاقت با او را داشتم، شخصیت پژمان را باید در وجه انسانی و وجه موسیقایی‌اش مورد بررسی قرار داد.

وی گفت: پژمان بسیار انسان صادقی بود، صداقت بی‌نظیر در وجودش بود. انسانی بود که در او حسادتی ندیدم، به هیچ کس و هیچ چیزی حسادت نداشت، بسیار خیرخواه بود، جاه‌طلب نبود، علاقه وافری به ایران داشت، هر چند زندگی‌اش در خارج از ایران شکل گرفته بود.

لطفی افزود: شور و هیجان پژمان به ایران در وجودش وصف‌ناپذیر بود. وقتی به ایران می‌آمد بسیار خوشحال بود و وقتی از اینجا می‌رفت ناراحت بود.

این آهنگساز بیان کرد: شخصیت پژمان در حوزه موسیقی هم به اینگونه بود که از یک موتیف ساده با مهارت مثال‌زدنی، اثری قابل توجه و ارزشمند می‌ساخت، در ارکستراسیون و سازآرایی توانایی بالایی داشت، در گونه‌های مختلف؛ موسیقی فیلم و حتی موسیقی کودک و براساس آنچه که دوست داشت، با کیفیت‌ترین آثار را می‌ساخت.

لطفی اظهارداشت:‌ پژمان با پول و سرمایه خودش زندگی می‌کرد و هیچ گاه از نهادی خاص حقوق ماهیانه دریافت نکرد و هر چه دریافت می‌کرد خرج کار می کرد و پولی به منزل نمی‌برد و براساس سرمایه و کار خودش زندگی می‌کرد. آنقدر که کار را دوست داشت. برای این مرد بزرگ یک دقیقه سکوت کنیم.

یلدا ابتهاج دختر زنده‌یاد هوشنگ ابتهاج نیز در این آیین گفت: کمتر از یک ماه گذشته که برای سومین سالگرد درگذشت پدرم به ایران آمده بودم خبر درگذشت استاد پژمان را شنیدم، به همسر استاد گفتم تا اگر امکانی برای انتقال پیکر استاد به ایران وجود دارد من آماده همکاری هستم و همسرش شیرین بانو نهایت همکاری را در این زمینه انجام داد.

وی افزود: دیگر دل‌های ما برای موسیقی این سرزمین نمی‌تپد و این نشانه مهجوریت موسیقی و موسیقیدان‌هاست. شایسته است تا مراسمی شایسته برای استاد پژمان برگزار شود؛ این هنرمند بزرگ موسیقی ماست و با شرافت موسیقی ما را حفظ کرد.

ابتهاج بیان کرد: پژمان دریچه جدیدی برای موسیقی ما گشود، او به انسانیت وفادار بود و سرمشقی‌ برای هنرمندان شد. پژمان با پیوستگی مهر به ایران به زندگی ادامه داد و سپاسگزارم که با همکاری هنردوستان و مسئولان پیکر استاد پژمان در لار و زادگاهش به خاک سپرده می‌شود.

شیرین بذله همسر مرحوم احمد پژمان نیز در این آیین اظهارداشت: خیلی خوشحالم که به یاری هنردوستان آرزوی احمد پژمان برآورده شد و پیکر او در ایران به خاک سپرده می‌شود. از کمک‌های بی‌دریغ همه دوستان قدردانی می‌کنم که بدون آنان چنین کاری امکانپذیر نمی‌شد.

بذله گفت: در ۳۵ سال زندگی‌ مشترک با پژمان، همواره دوستی محترم، همسری دلسوز برای من و پدری مهربان برای فرزندمان بود. از او بسیار آموختم، او در مقابل مشکلات دیگران خود را مسئول می‌دانست، او به کل افراد جامعه علاقه داشت و همواره برای تک تک آنان آرزوی صلح و آرامش می‌کرد.

شایان ذکر است که زنده‌یاد پژمان سال ۱۳۱۴ در لار استان فارس متولد شد و از همان دوران کودکی با موسیقی آشنا شد. در دوران دبیرستان در تهران ویولن را نزد حشمت سنجری و تئوری موسیقی را نزد حسین ناصحی فراگرفت. وی پس از چندی به عنوان نوازنده ویولن به ارکستر سمفونیک تهران راه یافت. سپس برای ادامه تحصیل با بورس تحصیلی در مراکز آموزشی همچون آکادمی موسیقی وین و دانشگاه کلمبیا نزد آهنگسازانی همچون توماس کریستیان داوید، فردریش چرها، ولادیمیر اوساچوفسکی، هانس یلینک و آلفرد اوهل بر دانش خود در زمینه موسیقی کلاسیک و الکترونیک افزود.

پژمان در بسیاری از سبک‌های مهم غربی همچون سمفونی، اُپرا و رپسودی برای ارکستر سمفونیک، ارکستر مجلسی، پیانو، گروه کُر، آواز و موسیقی فیلم آهنگسازی کرد که بعضی از این آثار با همراهی ارکستر سمفونیک تهران و بسیاری دیگر توسط ارکسترهای معتبر خارجی اجرا شده‌اند.

سبک موسیقی این آهنگساز را تلفیقی از موسیقی محلی، موسیقی ردیف، سازهای ایرانی، همراه با هارمونی، کنترپوان، ارکستراسیون و سایر تکنیک‌های موسیقی غرب می‌دانند. پژمان نخستین اُپرایش به نام «جشن دهقان» را سال ۱۳۴۶ ساخت که پس از اجرا با استقبال گسترده‌ای رو به رو شد، بنابراین تصمیم گرفت اپراهای بیشتری بسازد. او برای ۲۷ فیلم و ۳۰ ترانه پاپ، موسیقی نوشت و ۱۵ آلبوم از آثار ارکسترال، آوازی و موسیقی فیلم را منتشر کرد. پژمان با کارگردانانی همچون بهمن فرمان‌آرا و مجید مجیدی همکاری داشته و موفق به دریافت ۲ سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر و چهار تندیس زرین از جشن بزرگ سینمای ایران شده‌ است.

پوئم سمفونیک «نوروز» به سفارش انجمن موسیقی و موسیقی برای گروه کُر به نام «آینه» بر روی اشعار هوشنگ ابتهاج، کارهایی برای آنسامبل‌های Jazz، موسیقی برای آزادی خرمشهر، «تک سوار عشق»، «هفت خان رستم»، اوراتوریو «ناگهان رستاخیز» بر روی اشعار شاعران بزرگ ایران و موسیقی فیلم‌های «هنرپیشه»، «روسری آبی»، «بوی کافور»، «عطر یاس»، «باران»، «بید مجنون»، سریال‌های «دلیران تنگستان» و «سرزمین کهن» (سرزمین مادری) از آثار زنده‌یاد پژمان است.